Juf Els – over mijn fascinatie voor kunst, kostuum en parels
Mijn interesse in kunst en kostuumgeschiedenis begon tijdens mijn opleiding aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam (1990–1995). Eén vak sprong er voor mij echt uit: de colleges van Els de Baan.
Met enorme passie vertelde zij over uiterlijke kenmerken en kledingstijlen van mensen – van de oudheid tot nu. Ze liet ons zien hoe de tijdgeest invloed heeft op silhouetten, materialen, kleuren en vormen. Dankzij haar heb ik leren kijken naar trends, en vooral: ze leren doorgronden en vertalen naar eigentijdse ontwerpen.
Die colleges zijn me altijd bijgebleven. Ze vormen nog steeds een belangrijke inspiratiebron in mijn werk. Els is bovendien niet alleen een bevlogen docent, maar ook een getalenteerd modejournalist. Haar artikelen zijn altijd boeiend en verrassend scherp.
In deze blog wil ik dan ook graag een recent artikel van haar met jullie delen – een stuk dat mij raakte én inspireerde. Het gaat over parels en mannen – een onderwerp dat prachtig aansluit bij mijn liefde voor sieraden, symboliek en stijl.
Benieuwd? Lees hieronder verder!
De jongen met de parel
Els de Baan – TROUW – 22 mei 2021
Van mannen met nagellak, een handtas of een sjaaltje om de hals kijken we allang niet meer op. Nieuw op straat: mannen die parels dragen. Net als in de zestiende en zeventiende eeuw.
Schilder Vermeer zou jaloers worden als hij de uit de kluiten gewassen pareloorbellen zou zien die de mannelijke mannequins dragen bij de publiekloze presentaties voor de aanstaande herfstmode. De modellen van het toonaangevende Zweedse Acne Studios suggereren met hun nonchalante blik dat ze niet anders gewend zijn. Ook het Parijse collectief Andrea Crews tooit de jonge mannen voor de fotoshoot met parelsieraden, waaronder een enorme parel aan een nauwsluitende halsketting.
Maar het Italiaanse modeduo Dolce & Gabbana spant de kroon. Hun gefakete catwalk-presentatie is overladen met sieraden van allerlei soorten, maten en materialen. Parels spelen een hoofdrol. Oorbellen, kettingen, brillenkoorden, bungelend aan een broekriem of vastgezet op trui en broek. De parels zitten werkelijk overal. Deze parel-invasie is niet louter een lollige ingeving van designers die hun collecties op de catwalk tonen. De tendens is al langer gaande. En kennelijk is vooral de wat jongere consument er rijp voor.
Voorbeelden van parels in de collectie van Dolce & Gabbana najaar 2021. Beeld: Christian Madsen voor Vogue.
Parels hebben iets aards, ze tonen tegendraadsheid
Jaarlijks ontwikkelt confectiegigant Hennes & Mauritz enkele collecties in samenwerking met een bekende ontwerper. Half maart was de Ierse Simone Rocha aan de beurt. Voor de mannenlijn introduceerde ze de overbekende beige trenchcoat, maar dan met een kraag die versierd is met een snoer nepparels. Een babyroze herenoverhemd en trui kregen eveneens zo’n kraagdecoratie en een parel-vlinderbroche completeerde de look. Alle parel-items waren in een oogwenk uitverkocht. Doorgaans worden die later voor hogere bedragen aangeboden via Marktplaats. Dat gebeurde nu niet. Kennelijk waren de kopers (m/v?) dolblij met hun aanschaf. Rocha verzet zich tegen het idee dat mannen geen parels kunnen dragen. Volgens haar hebben deze sieraden iets aards en tonen ze tegendraadsheid.
Samenwerking van H&M met Simone Rocha: veel parels. Beeld: H&M
En tegendraadse mannen met parels tonen lef. Dat laat bijvoorbeeld de Nederlandse advocaat Richard Korver zien. Onder zijn keurige colbertmouwen presenteert hij steevast een forse parelarmband. Acteurs Pierce Brosnan en Billy Porter zijn pareldragers. Wereldberoemde zangers als Pharrell Williams, Harry Styles en de Jonas Brothers schuwen het publiekelijk tonen van parelkettingen niet. En ook de Nederlandse Waylon en Di-rect leadzanger Marcel Veenendaal zijn fervente parel-ambassadeurs.
Harry Styles met pareloorbel
Proud Pearls’ Black pearl collectie
De Canadese zanger Shawn Mendes gooit het over een andere boeg. Tijdens de uitreiking van de Grammy’s vorig jaar droeg hij een subtiele parel-horlogeketting aan zijn fuchsiaroze gilet. Dat beeld ging meteen de wereld over. Het imago dat parels vooral bedoeld zijn voor tuttige oudtantes vervliegt bij deze publieke figuren. Dat komt ook omdat zij kiezen voor zwarte parels gecombineerd met kralen en andere elementen. Ongetwijfeld hebben deze beroemdheden de weg helpen effenen voor het grote mannenpubliek om zich vrijelijk te tooien met deze voormalige pronkjuwelen.
Shawn Mendes bij de Grammy’s met parels. Beeld: David Fisher/Shutterstock
Aan de Europese hoven staken de heren elkaar de ogen uit met hun parels
Want pronken deden mannen in het verleden graag. Rondom de zestiende en zeventiende-eeuwse Europese hoven staken de heren elkaar de ogen uit met een overdaad aan juwelen, waaronder parels. Naast kettingen, ringen en oorbellen was ook hun kleding vaak rijkelijk voorzien van parels. De baret en kleren van de Engelse koning Hendrik VIII zijn ermee behangen en de latere koning Karel I toont op portretten doorgaans een oorbel met een flinke parel.
De Parel van Karel – Koning Karel I van Engeland droeg, zoals in zijn tijd voor heren mode was, een parel in het linkeroor. De parel is op een aantal portretten van Anthony van Dyck goed te zien. Beeld: wikipedia
Zijn tijdgenoot hertog George Villiers is, in de weergave van de Nederlandse schilder Van Miereveld, letterlijk bedolven onder de parels. En zij waren beslist geen uitzonderingen. Rembrandt tekende bijvoorbeeld naar hartenlust parelsnoeren op baretten en tulbanden van exotische figuren. De weergaven op schilderijen kloppen misschien niet exact met de werkelijkheid van toen, toch is het tooien en tonen van rijkdom van alle tijden. Parels maken daar structureel deel van uit. Het te koop lopen met parels neemt vooral na de Franse Revolutie af. Uiteindelijk duiken ze in de herenmode uitsluitend nog op in een bescheiden dasspeld of manchetknoop.
Uit de modegrabbelton duiken altijd weer vroegere componenten op. De huidige catwalkdesigners herontdekken niet alleen de parel als mannensieraad, maar verwerken deze ook op kleding. Dior en Casablanca pakken het bijvoorbeeld ingetogen aan en gebruiken parels als knopen om het gilet of colbert mee te sluiten.
En ach, misschien keert de gevleugelde uitdrukking ‘M-m-mooie p-p-parels, f-f-fijne p-p-parels’ uit de nostalgische Pipo de Clown-serie wel weer terug. De op schatten azende boeven Snuf en Snuitje wilden parels voor ‘de heb’. De pareldragende mannen van nu accentueren vooral dat ze onverschillig zijn voor vooringenomenheid; parels zijn niet alleen voor vrouwen.
Beeld: Getty images, Trouw, Colourbox, Shutterstock, Vogue, H&M, Wikipedia,
all rights reserved PROUD PEARLS®
