‘Scherven van herinneringen’ een kunstwerk ter nagedachtenis aan de Martelaren van Gorcum
Het Gorcums museum heeft een aantal kunstenaars en goudsmeden gevraagd om deel te nemen aan de expositie ‘schitterende scherven’. Het is dit jaar 450 jaar geleden dat de negentien katholieke geestelijken in Gorinchem werden opgepakt en in Den Briel werden gedood. Een verhaal uit het verleden, met lessen over normen en waarden die nog steeds actueel zijn. Het aangrijpende verhaal van de Martelaren van Gorcum is in het begin van de 20e eeuw vastgelegd in gebrandschilderde ramen. Momenteel wordt een deel van deze ramen gerestaureerd. De scherven van deze ramen zijn door de kunstenaars en goudsmeden gebruikt in verschillende sieraden.
Boeiend?! Wij denken van wel! Want zoals het verhaal van de Martelaren van Gorcum al generaties wordt doorverteld, zo verdienen ook de glasscherven uit de ramen het om bewaard te blijven. Daarom organiseert het Gorcums Museum het project Schitterende scherven.
Een eclectisch sieraad ter nagedachtenis aan de Martelaren van Gorcum
Proud Pearls in het museum
Trots zijn we om mee te werken aan de expositie. Hannelore heeft een eclectisch ontwerp gemaakt bestaande uit negentien bedels die samen komen in dit sieraad, bedels die synoniem staan voor de negentien Martelaren van Gorcum. Deze geschiedenis is, buiten de katholieke gemeenschap om, nauwelijks bekend in Nederland. Maar in het zuiden van Europa en Zuid Amerika daarentegen is deze zelfs beroemd. De Martelaren van Gorcum genieten wereldwijd bekendheid, de negentien geestelijken werden in 1572 in Gorinchem gevangen genomen door de Geuzen en gedood in Brielle. In 1867 werden ze heilig verklaard, wereldwijd zijn er relieken te vinden van deze geestelijken.
De bedels in dit kunstobject staan symbool voor verdraagzaamheid en respect en om alle vrijheden die we hebben onder de aandacht te brengen. Negentien bedels met ieder een combinatie van symbolen die tevens staan voor de herinneringen aan de kerkbezoeken uit de jeugd van Hannelore. Als kind was ze diep onder de indruk van het gekleurde glas, de schilderingen en porseleinen beelden, de christelijke symbolen en de overdaad aan versieringen in de katholieke kerk. Ook het kerkkoor met hun liederen en de verhalen uit de bijbel maakten diepe indruk. Gefascineerd was ze door de katholieke rituelen zoals het uitreiken van de hosties, de biecht, het celibaat en alle overige regels en gebruiken. Pas op latere leeftijd leerde ze over de keerzijde van het katholieke geloof en hoe deze kerken tot stand zijn gekomen met al hun pracht en praal. Hoe de reformatie zich ontwikkelde en hoe dit de geschiedenis heeft getekend.
Veiling van de sieraden
Dit ontwerp wordt samen met alle andere sieraden die speciaal gemaakt zijn voor deze expositie geveild op 8 december. Een deel van de opbrengst zal ten goede komen aan het Gorcums museum. Meer informatie over de expositie en de veiling is te vinden op de website van het Gorcums museum
Bijzondere details met een betekenis
Elke bedel heeft een scherf glas uit de ramen van de katholieke kerk die vroeger in de haarstraat stond. De kerk die een gedenkplaats is geworden voor de Martelaren van Gorcum. Als je door deze scherven kijkt zie je daarachter de overige symbolen, stukken porselein van religieuze beelden, textiel van biecht-gordijnen, religieuze muntjes en amuletten en fragmenten uit het oude testament. Er is gekozen voor een toevoeging van verschillende soorten kostbare parels om de decadentie en de overdaad te benadrukken. Het resultaat is een halssieraad zo overdadig dat het niet als een geheel draagbaar is, maar als pronkstuk neergezet kan worden. De bedels zijn los van elkaar te dragen door deze te bevestigen aan de bijgeleverde kettingen. Het porselein is afkomstig van beschadigde religieuze beelden en de fragmenten tekst zijn afkomstig uit het oude testament van een oude beschadigde bijbel uit het begin van de vorige eeuw. Het textiel is afkomstig van oude gordijnen uit een katholieke kerk in Frankrijk.
Een kijkje achter de schermen
Met hulp van Jolanda (@lechateaudejo) die in Frankrijk rommelmarkten afstruint, worden er prachtige katholieke symbolen gevonden en krijgt het sieraad langzaam vorm. Gebedsmuntjes, beschadigde porseleinen beelden, kruizen, souvenirs uit Lourdes en oud brokaat, alles krijgt een plaatsje in het sieraad. Ook teksten uit een oude beschadigde bijbel worden gebruikt. Parels in allerlei vormen en soorten worden toegevoegd om de overdaad te benadrukken. De ketting is als geheel niet draagbaar maar de bedels kunnen losgemaakt worden en per stuk bevestigd worden aan een lange ketting.
Het sieraad begint langzaam vorm te krijgen tot een bonte eclectische verzameling.
Alle negentien bedels op een rij, elke bedel heeft een karabijnhaak waarmee deze bevestigd kan worden aan de ketting. Onder de karabijnhaak een grote ronde zogenoemde ‘coin-parel’ welke synoniem staat voor de katholieke hostie. Elke bedel heeft bovenop een scherf glas uit de kerkramen met daaronder een variatie aan symbolen en parels.
Trots in het museum
Hannelore bij haar kunstwerk, de expositie is te bezichtigen tot 8 januari 2023
Inspiratie
Het vrije werk van Hannelore is sterk beïnvloed door de Sovjet-Armeense regisseur en kunstenaar Sergej Paradzjanov. Op reis door Armenië heeft Hannelore een bezoek gebracht aan het huis van Paradzjanov, dit huis is nu een museum en Paradzjanovs vele collages en installaties zijn hier te bewonderen.
Sergej Paradzjanov (1924-1990) was een Armeense filmmaker die opgroeide in Tbilisi in de Republiek Georgië, toen onderdeel van de Sovjet-Unie. Hij staat bekend als een van de grote meesters van de cinema, wiens twee meesterwerken, Shadows of Forgotten Ancestors (1964) en The Color of Pomegranates (1969), hem bewonderd en geliefd maakten bij enkele van de groten in de cinema, waaronder Fellini, Godard en Tarkovsky.
Paradzjanov werd drie keer gevangengezet vanwege zijn homoseksualiteit, maakte films die het Sovjetregime twijfelachtig vond en sprak zich uit tegen het regime. Het was tijdens zijn tijd in de gevangenis dat de grote filmmaker zich toelegde op het maken van collages, maar ook van tekeningen, kaartspellen en fotomontages. Hij bleef beeldende kunst maken gedurende de lange periode van 15 jaar waarin hij werd verbannen om films te maken. De kunstwerken dragen de onmiskenbare kwaliteit van Paradzjanovs visie en esthetiek – ze zijn zijn kenmerkende reactie op de wereld om hem heen.
Collages van Sergej Paradzjanov, gemaakt in de 15 jaar dat hij in gevangenschap leefde en verbannen was om films te maken, de collages zijn een kenmerkende reactie op de wereld om hem heen.
Zelfportret van Sergej Paradzjanov, filmscenes en een filmposter van een van zijn bekendste werken: de film ‘the color of pomegranates’. Paradzjanov vond zijn eigen filmstijl uit die hard afweek van het socialistische realisme, de enige toegelaten kunststijl in de Sovjet-Unie.
Creëer je eigen unieke stijl met Proud Pearls® sieraden, handmade with LOVE in Holland ♡
Meer over parels lees je in onze blog en in het laatste parelnieuws:
Parels & verzorging en onderhoud
Parels & de parelboerderij
Parels & de verschillende soorten
Parels & hoe herken je echte parels
Meer over parels
